Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, υπήρξε
σημαντικός Έλληνας φιλόσοφος,μαθηματικός,
γεωμέτρης και..θεωρητικός της μουσικής.
Είναι ο κατεξοχήν θεμελιωτής
των ελληνικών μαθηματικών
και δημιούργησε ένα άρτιο σύστημα για την επιστήμη
των ουρανίων σωμάτων, που κατοχύρωσε με όλες
τις σχετικές αριθμητικές και γεωμετρικές αποδείξεις.
Γεννήθηκε σε χρονολογία που δεν μας είναι γνωστή,
αλλά που εικάζεται πως είναι μεταξύ
των ετών 580 - 572 π.Χ.
και ως επικρατέστερος τόπος γεννήσεως
παραδίδεται η νήσος Σάμος.
Πέθανε στο Μεταπόντιον της Ιταλικής Λευκανίας
σε μεγάλη ηλικία, περί το 500 - 490 π.Χ
υπήρξε μια μεγάλη μορφή της αρχαιότητος για πολλούς λόγους...
Σημερα θα μας διδάξει το μηδεν άγαν...
( απόφευγμα που αποδίδεται στον Σόλωνα
τον νομοθέτη των Αθηνών
ο οποίος έζησε το 639 έως το 559 π.Χ.)
Η λέξη «άγαν» είναι επίρρημα και σημαίνει:
λίαν, πάρα πολύ, υπέρμετρα.
Το απόφευγμα «μηδέν άγαν» σημαίνει κατά λέξη
«καμία υπερβολή»
και κατ' επέκταση εννοεί..
να μην γίνεται κάτι πέραν από το μέτρο ..
να μην ξεπερνάει τα όρια,
να μην κάνουμε γενικά ακρότητες
στην ζωή μας και γενικά εξτρεμισμούς....
να τηρούμε τους κανόνες της σωστής συμπεριφοράς....
να μην κάνουμε γενικά υπερβολές και γενικά πράξεις
που ξεφεύγουν προς το χειρότερο
(από το μέτρο που τηρείται από τους συνανθρώπους μας.)
Χτές φαγαμε τον.. αγλεουρα..
Ομως ήπιαμε κι όλας, κι οταν αρχίσουμε να πίνουμε
δεν μπορούμε να σταματήσουμε.
Γι αυτό το λόγο ο Μεγάλος αυτός σοφός μας προτείνει ένα μέτρο..
την κούπα του....
Η ¨κούπα του Πυθαγόρα¨
ή αλλιώς δίκαιη κούπα,
που κατασκεύασε ο Σάμιος φιλόσοφος,
μαθηματικός,
γεωμέτρης και θεωρητικός της μουσικής
είχε σαν στόχο, την υπόδειξη και
την τήρηση του μέτρου,
¨μέτρον άριστον¨.
Η ¨δίκαιη κούπα¨, η οποία χρονολογείται περίπου
από τον 6ο αιώνα π.Χ., είναι ένα αριστούργημα
της υδραυλικής τεχνολογίας των αρχαίων Ελλήνων,
αλλά και ένα... μέσο διδαχής.
Πέρα από τον περιορισμό της κατανάλωσης κρασιού
μέσα από ένα ¨έξυπνο ποτήρι¨,
ο Πυθαγόρας ήθελε να διδάξει στους μαθητές του
την εγκράτεια και την τήρηση του μέτρου.
Όταν ξεπερνιέται το μέτρο πρόκειται για ¨ύβριν¨,
Οι αρχαίοι πίστευαν πως μια υβρις συνήθως
προκαλούσε την επέμβαση των θεών,
και κυρίως του Δία,
που έστελνε στον υβριστή την ¨άτην¨,
δηλαδή το θόλωμα,
την τύφλωση του νου.
Αυτή με τη σειρά της οδηγούσε
τον υβριστή σε νέες ύβρεις,
ώσπου να διαπράξει
μια πολύ μεγάλη α-νοησία,
να υποπέσει σε ένα πολύ
σοβαρό σφάλμα,
το οποίο προκαλούσε την νέμεσιν,
την οργή και εκδίκηση δηλαδή των θεών,
που επέφερε την τίσιν, δηλ. την τιμωρία
και τη συντριβή/καταστροφή του.
Από την κλασική εποχή και μετά,
σε πολλές περιπτώσεις
οι έννοιες Άτη, Δίκη και Νέμεσις
φαίνεται να αποκτούν στη συνείδηση
των ανθρώπων
ισοδύναμη σημασία, αυτήν της θείας τιμωρίας.
η οποία έχει ως αποτέλεσμα την τιμωρία, ¨τίσιν¨.
Όλοι οι άνθρωποι οφείλουν
να απολαμβάνουν με μέτρο
όσα τους παρέχονται δίχως να επιζητούν
εναγωνίως περισσότερα.
Ετσι λοιπόν...
Στο εσωτερικό της υπάρχει χαραγμένη
μία γραμμή,
η οποία οριοθετεί την ποσότητα του κρασιού.
Αν ο χρήστης δεν υπερβεί την γραμμή,
τότε μπορεί να απολαύσει το ποτό του.
Ωστόσο, αρκεί μία παραπάνω σταγόνα
για να ξεπεράσει τα όριο της γραμμής και
τότε η κούπα να ..αδειάσει,
χύνοντας όλο το κρασί από τη βάση της.
Στο κέντρο της κούπας υπάρχει μία στήλη
που είναι τοποθετημένη πάνω από έναν σωλήνα
που οδηγεί στο κάτω μέρος της.
Όσο γεμίζει η κούπα, παράλληλα
η στάθμη του κρασιού
ανεβαίνει και στο εσωτερικό της κεντρικής στήλης.
Από τη στιγμή που το υγρό δεν ξεπερνά
την οριοθετημένη γραμμή δεν δημιουργείται
κανένα πρόβλημα.
Μόλις, όμως το υγρό υπερβεί τη γραμμή,
τότε τα μόριά του παρασύρουν το ένα το άλλο,
έχοντας ως αποτέλεσμα το άδειασμα της κούπας.
Η κατασκευή του Πυθαγόρα ακολουθεί το νόμο
που ανέπτυξε ο Pascal αιώνες αργότερα για τα...
συγκοινωνούντα δοχεία.
Τώρα θα μου πείτε πώς θυμήθηκα την κούπα
του Πυθαγόρα..Σωστό.
Ο Γιάννης Π. πήγε σ ένα γάμο...
και πολύ καλά έκανε.
Ο γάμος είχε μετά δεξίωση,
που δεν έπρεπε να πάει,
γιατί θα...έτρωγε τον...αγλέουρα,
και θα έπινε τον...άμπακο...
Ομως πήγε και έφαγε και ήπιε
και μετά απλά...μετάνοιωσε,
και είπε...έτσι είναι η ζωή...
αμαρτάνουμε και μετανοούμε...
Αλλο τώρα αν η μετάνοια έχει κόστος.
Και καλά να είσαι υγιής.
Μια δυο μέρες αποτοξίνωση
και εις άλλα με υγεία.
Ομως αν είσαι μεταξύ φθοράς
και αφθαρσίας...
Τότε έχει κλάμα και πόνο..
Γι αυτό κι οι αρχαίοι έλεγαν ¨Μηδεν άγαν¨
Αυτοί κάτι ξέραν...Εμείς;
